در جواب به این سؤال که خاموت چیست باید گفت که خاموت نوعی میلگرد آماده‌سازی‌شده است که به‌طور عمده در سازه‌های بتنی استفاده می‌شود. به همین منظور، قیمت خاموت نیز از قیمت میلگرد تبعیت خواهد کرد. این مقاطع فولادی به شکل حلقه‌هایی به دور میلگردهای طولی قرار می‌گیرند و باعث تقویت سازه‌های بتنی می‌شوند. خاموت‌ها با تحمل نیروهای کششی از ترک‌خوردگی که در سازه‌ها به وجود می‌آید، پیشگیری کرده و به پایداری و استحکام سازه کمک می‌کنند.
استفاده از خاموت‌ها به ویژه در قسمت‌هایی از سازه‌ها که تحت بارهای برشی قرار دارند، مفید است. این مقاطع با جلوگیری از ترک‌خوردگی و تخریب بتن در نقاط حساس مانند نقاط اتصال و نقاط پیچیدگی به تقویت سازه‌ها کمک می‌کنند و از کاهش تأثیر نیروهای خستگی و آسیب ناشی از عوامل محیطی محافظت می‌کنند.
لازم به ذکر است که در صورت تمایل به خرید خاموت می‌توانید آن را از مجموعه انبار پیشرو صنعت تهیه نمایید. این مجموعه با تولید صفر تا صد انواع خاموت تلاش دارد، علاوه بر مدیریت فرایند انبارداری، با فرایند ساخت خاموت، سرعت پیشرفت پروژه را افزایش دهد.
انواع خاموت استفاده شده در صنعت ساختمان‌سازی
بعد از اینکه متوجه شدیم خاموت چیست بهتر است انواع آن را نیز بشناسیم. دو نوع اصلی خاموت ساده و مهندسی وجود دارد که نوع تقسیم‌بندی آن‌ها بر اساس نوع خمش است.
خاموت ساده چیست؟
در این خاموت‌ها، زاویه انتهای شاخه ۹۰ درجه است و به طور خلاصه، ویژگی‌های زیر را دارند:
- خاموت‌های ساده معمولاً ارزان‌تر هستند و می‌توانند در پروژه‌های با بودجه محدود مورد استفاده قرار گیرند.
- در پروژه‌های کوچکتر و با نیازهای ایمنی پایین‌تر، خاموت ساده می‌تواند مناسب باشد.
- خاموت‌های ساده معمولاً قابلیت تحمل نیروی کششی کمتری دارند.
- اگر سازه نیاز به مقاومت چسبندگی بالا دارد، خاموت‌های ساده ممکن است به ندرت مورد استفاده قرار گیرند.
خاموت مهندسی چیست؟
خاموت مهندسی، خاموتی است که زاویه خم در آن ۴۵ یا ۱۳۵ درجه باشد. از جمله ویژگی‌های این خاموت می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- خاموت‌های مهندسی با طراحی و تولید دقیق، قابلیت تحمل نیروی کششی و چسبندگی بالاتری دارند.
- خاموت‌های مهندسی می‌توانند به‌صورت دقیق‌تر بر اساس نیازهای سازه‌ها طراحی و تولید شوند.
- خاموت‌های مهندسی معمولاً گران‌تر از خاموت‌های ساده هستند.
- طراحی و انتخاب خاموت‌های مهندسی نیاز به دانش فنی و تجربه مهندسی دارد.
خاموت ساده بهتر است یا مهندسی؟
باید توجه داشت که انتخاب خاموت‌ها باید بر اساس نیازهای ویژه هر پروژه، مقتضیات طراحی، بودجه و اهداف مورد استفاده انجام شود. در برخی موارد، ممکن است در یک پروژه از هر دو نوع خاموت به‌صورت ترکیبی استفاده شود تا نیازهای مختلف سازه تأمین شوند.
اگرچه چندان به این نکته توجه نمی‌شود اما، مقاومت خاموت های ساده در برابر نیروهای ناشی از زلزله چندان مناسب نیست. تخریب ستون‌های دارای خاموت ۹۰ درجه در اثر زلزله، اتفاقی رایج است.
در حالی که با استفاده از خاموت مهندسی و درهم‌تنیدگی بیشتر بتن و میلگرد، این ضعف جبران می‌شود. امید است این نکته در مناطق زلزله‌خیز بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
خاموت چگونه در ساخت و سازها مورد استفاده قرار می‌گیرد؟
یکی از مهم‌ترین جنبه‌هایی که در جواب به سؤال خاموت چیست باید به آن توجه نمود کاربرد آن است. خاموت به‌طور گسترده در معماری به‌منظور تقویت و تثبیت سازه‌های بتنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از خاموت‌ها در سازه‌ها به تقویت مقاومت در برابر نیروهای کششی و برشی کمک می‌کند و سازه را مقاوم‌تر در برابر بارها و تنش‌های مختلف می‌سازد. در ادامه، نمونه‌هایی از کاربردهای خاموت‌ها در ساختمان‌ها آمده است:
- تیرها: خاموت‌ها به صورت افقی در تیرها قرار می‌گیرند تا مقاومت آن‌ها در برابر نیروهای خمشی و برشی افزایش یابد.
- ستون‌ها: خاموت‌ها به صورت عمودی در ستون‌ها قرار می‌گیرند تا مقاومت آن‌ها در برابر نیروهای فشاری و برشی افزایش یابد.
- پل‌ها: در ساخت پل‌ها، خاموت‌ها به‌طور وسیعی برای تقویت عناصر سازه‌ای مانند بال‌ها و پایه‌ها استفاده می‌شوند.
- سقف‌ها: در سازه‌های بتنی با استفاده از خاموت‌ها می‌توان از مقاومت بالاتری در برابر بارهای خمشی در سقف‌ها برخوردار شد.
نقش خاموت در سازه
بعد از اینکه به این سؤال پاسخ دادیم که خاموت چیست باید نقش آن را بررسی کنیم.
میلگردهای طولی در برابر تنش کششی مقاومت می‌کنند اما بخش فشاری نیرو بتن را متلاشی می‌کند. به همین دلیل، میلگردها باید به صورت عرضی نیز مهار شوند. برای مهار عرضی، از خاموت‌ها استفاده می‌شود. بنابراین، بخشی از نیروی مورب وارد شده به ستون یا تیر بتنی، به خاموت منتقل شده و از متلاشی شدن بتن جلوگیری می‌کند.
خاموت‌ها، باعث شکل‌دهی به میلگردهای طولی نیز می‌شوند. به عنوان مثال، ستونی بدون داشتن خاموت‌ها، دچار خمیدگی و بی‌نظمی می‌شود. بنابراین، نقش انواع خاموت را در ساختمان سازی این چنین می‌توان بیان کرد:
- جلوگیری از حرکت میلگردهای طولی در هنگام بتن‌ریزی
- جلوگیری از کمانش میلگردهای طولی ستون بتن
- کمک به تحمل نیروهای کششی در میلگردهای طولی بتن مسلح
- تحمل نیروهای برشی وارده به تیر و جلوگیری از فروپاشی آن
نحوه بکارگیری و چیدمان خاموت‌ها
نحوه بکارگیری و چیدمان خاموت چیست؟ در سازه‌ها به شکل دقیقی توسط مهندسان سازه طراحی و محاسبه می‌شود. در زیر چند مرحله کلی از فرآیند چیدمان خاموت‌ها در سازه‌ها آمده است:
طراحی سازه: در ابتدا، مهندسان معماری، سازه‌ای را طراحی می‌کنند که شامل ابعاد، نوع بارگذاری و نیازهای ایمنی برای مقاومت لازم در برابر نیروها و تنش‌ها است.
انتخاب نوع و اندازه خاموت‌ها: بر اساس نیازهای طراحی، انواع و اندازه‌های مختلف خاموت‌ها انتخاب می‌شوند. به عطور معمول میلگردهای سایز ۸، ۱۰ و ۱۲ برای ساخت خاموت مورداستفاده قرار می‌گیرند. میلگرد مناسب برای خاموت، میلگرد A2 است.
محاسبه و ابعاد‌دهی: مهندسان سازه با استفاده از محاسبات و نرم‌افزارهای مخصوص، اندازه و فاصله‌های معینی را برای چیدمان خاموت‌ها در سازه تعیین می‌کنند.
نقشه‌کشی و نقشه‌برداری: بر اساس محاسبات، نقشه‌های سازه‌سازی طراحی می‌شوند که شامل مشخصات دقیق چیدمان خاموت‌ها در سازه است. این نقشه‌ها به کارگران در مرحله اجرای سازه کمک می‌کنند.
خرید تجهیزات: در صورت تمایل به استفاده از خاموت ساده یا مهندسی باید آن را خریداری کرده و در محل نگهداری از میلگرد در کارگاه و یا در انبار پیشرو صنعت نگهداری نمایید.
چیدمان در قالب‌های بتنی: قالب‌های بتنی به‌طور دقیق برای ساخت اجزای بتنی مانند تیرها و ستون‌ها آماده می‌شوند. در این مرحله، خاموت‌ها به اندازه و به شکل‌های مشخصی در داخل قالب‌ها قرار می‌گیرند.
ریخته‌گری بتن: پس از چیدمان خاموت‌ها در قالب‌ها، بتن به داخل قالب‌ها ریخته می‌شود و خاموت‌ها به داخل بتن فرو می‌روند.
خشک شدن و تقویت بتن: بتن پس از ریخته‌گری وارد مراحل خشک شدن و تقویت می‌شود. در این مرحله، خاموت‌ها با بتن ترکیب می‌شوند و تشکیل یک سازه متراکم و مقاوم می‌دهند.
نحوه نگهداری از خاموت‌ها
همان‌طور که گفتیم خاموت نوعی میلگرد است و از این رو در صورت عدم نگهداری اصولی از آن به علت زرد شدن میلگرد شده و کیفیت اولیه خود را از دست می‌دهد. نگهداری صحیح از خاموت‌ها بسیار مهم است تا از کیفیت آن‌ها در طول زمان حفاظت شود و از هرگونه خرابی یا آسیب جلوگیری شود.
محیط نگهداری خشک و خنک:
خاموت‌ها را در محیط‌های خشک و تا حد امکان دور از رطوبت نگهدارید. تماس مداوم با رطوبت می‌تواند باعث زنگ‌زدگی و خرابی خاموت‌ها شود. از قرار دادن خاموت‌ها در محل‌هایی که در معرض باران یا رطوبت قرار دارند، پرهیز کنید. خاموت‌ها را در دماهای مناسب نگهدارید. دماهای بسیار بالا یا پایین ممکن است بر کیفیت خاموت‌ها تأثیر منفی داشته باشد.
تمیزی و حفظ از آلودگی:
خاموت‌ها را از ذرات گرد و غبار و مواد آلوده دور نگهدارید. ذرات مواد آلوده می‌توانند باعث خرابی سطح خاموت‌ها شوند. در صورت لزوم، خاموت‌ها را با یک پارچه خشک و نرم تمیز کنید.
نگهداری افقی و منظم:
خاموت‌ها را به‌طور افقی و منظم نگهدارید تا از انحنای ناخواسته و تغییر شکل آن‌ها جلوگیری شود. برای جلوگیری از تماس مستقیم با رطوبت و آلودگی، می‌توانید از پوشش‌های محافظ مانند پلاستیک یا پوشش‌های مقاوم‌تر بهره‌برداری کنید.
کلام آخر
ما در این مقاله به بررسی کلی موضوع خاموت چیست پرداختیم. همان‌طور که گفته شد خاموت‌ها درواقع همان میلگرد هستند و قیمت خاموت نیز از قیمت میلگرد امروز تأثیر می‌گیرد. در صورت تمایل به خرید انواع خاموت ساده و مهندسی می‌توانید با شماره‌های داخل سایت انبار پیشرو صنعت تماس حاصل نمایید.
این مجموعه علاوه بر ارائه مدرن‌ترین روش انبارداری تلاش دارد خدماتی همچون ساخت خاموت، برش میلگرد و … را نیز ارائه دهد. واحد تولید انبار پیشرو، ضمن تولید انواع خاموت ساده و مهندسی، انواع آرماتورهای ادکا، سنجاقی، خرک، رکابی و سیتکا را تولید و عرضه می‌کند.
سوالات متداول
خاموت، نوعی میلگرد خمکاری شده است که به عنوان آرماتور عرضی در آرماتوربندی تیرها و ستون‌ها استفاده می‌شود.
نقش اصلی خاموت در سازه، کمک به تحمل نیروهای کششی در میلگردهای طولی و تحمل نیروهای برشی وارده به تیر و جلوگیری از متلاشی شدن آن است.
خاموت‌ها در دو نوع ساده و مهندسی تولید می‌شوند که میلگرد ساده با زاویه خم ۹۰ درجه و خاموت مهندسی با زاویه خم ۴۵ یا ۱۳۵ درجه است.
