جرثقیل سقفی “Overhead Crane” یک نوع دستگاه حمل و جابجایی بار در محیط‌های صنعتی، تجاری، انبارها، سوله‌ها و سالن‌های بزرگ است. این محصول که اغلب به صورت دائم در این محیط‌ها نصب می‌شود، از یک سیستم جرثقیل معلق و شاسی سقفی تشکیل شده است. این دستگاه به منظور جابجایی و حمل بار به طور افقی و عمودی طراحی شده است.
این دستگاه می‌تواند بارها را به طور ایمن و کارآمد از محلی به محل دیگر منتقل کند و در صنایع مختلفی نظیر خودروسازی، فولاد، ساختمانی، حمل و نقل، انبارداری و سایر زمینه‌های صنعتی استفاده می‌شود. با توجه به قابلیت‌های چند منظوره جرثقیل سقفی، این دستگاه به عنوان یک ابزار کلیدی در تسهیل جابجایی و حمل بارهای سنگین و حتی بارهای حساس در محیط‌های صنعتی شناخته می‌شود.
ما در این مطلب قصد داریم که انواع جرثقیل سقفی استفاده شده در صنایع بزرگ را به شما معرفی کنیم اما قبل از شروع توضیحات لازم به ذکر است که انبار پیشرو صنعت این آمادگی را دارد که انواع جرثقیل را طراحی، ساخته و در محل مورد نظر شما نصب نماید.
انواع جرثقیل کاربردی در صنایع
جرثقیل های سقفی به تناسب نیازها و ویژگی‌های ساختاری، ظرفیت حمل و نقل، نحوه نصب و … در انواع متنوعی عرضه می‌شوند. در ادامه بیشتر درباره انواع جرثقیل سقفی که در مجموعه پیشرو صنعت ساخته و نصب می‌شود صحبت خواهیم کرد:
جرثقیل پل دار(Girder Crane)
جرثقیل‌های پل دار را می‌توان پرکاربردترین انواع جرثقیل سقفی دانست. این محصول اصولاً به دیوار و سقف سال‌های بزرگ تجاری و صنعتی، انبارها، سوله‌ها و … نصب می‌شود. جرثقیل‌های پل دار به دو گروه تک پل و دو پل تقسیم می‌شوند و هر کدام از این انواع برای نصب در محیط‌های مختلف طراحی شده است. جرثقیل تک پل سقفی، قابلیت حمل و نقل محصولات سبک را دارد و نسبت به مدل دو پل ساده‌تر ساخته و نصب خواهد شد. اما جرثقیل دو پل قابلیت حمل و نقل محصولات با وزن بالا را داشته و برای مکان‌هایی با دهانه بزرگ طراحی شده است. در ادامه بیشتر با مشخصات این محصولات آشنا خواهیم شد.
مشخصات جرثقیل سقفی تک پل (Single Girder Crane)
مهم‌ترین ویژگی جرثقیل تک پل را می‌توان در قابلیت حمل و نقل تجهیزات با وزن کمتر از ۵ تن دانست. به عبارتی در صورتی که تجهیزات مورد نظر شما وزنی بیشتر از این حدود را دارد، بهتر است که به سراغ مدل‌های دیگر نظیر جرثقیل دو پل بروید. در ضمن این محصول در مکان‌هایی قابل نصب است که دهانه آن کمتر از ۱۵ متر داشته باشد. از دیگر ویژگی‌های این محصول به موارد زیر باید اشاره داشت:
- جرثقیل سقفی تک پل به دلیل استفاده از یک قلاب و ریل‌های حرکتی موازی، سبک‌تر از جرثقیل‌های دو پل و مدل‌های پیچیده‌تر است. این مزیت، نصب آن را در سوله‌ها و انبارها کوچک تسهیل می‌کند.
- جرثقیل تک پل ارتفاع کم‌تری نسبت به جرثقیل‌های دو پل دارد و برای محیط‌های با ارتفاع محدود مناسب است.
- جرثقیل تک پل معمولاً در کارگاه‌ها و کارخانه‌های کوچک تا متوسط به کار می‌روند و برای جابجایی و حمل بارها در این نوع محیط‌ها کارایی دارد.
- جرثقیل تک پل قابلیت نصب و مونتاژ روی راهبرهای طولی را دارد و به این شکل هم قابلیت حرکت عمودی و هم حرکت طولی را فراهم می‌کند.
- به دلیل سادگی ساختار، نصب و راه‌اندازی جرثقیل تک پل نسبت به دیگر انواع جرثقیل‌ها آسان‌تر است.
- ساده بودن ساخت و راه‌اندازی، هزینه نصب این محصول را کاهش می‌دهد و می‌توان گفت که این جرثقیل جزو ارزان‌ترین انواع جرثقیل مناسب برای سقف به شمار می‌آید.
کاربرد جرثقیل تک پل
جرثقیل سقفی تک پل به دلیل ویژگی‌ها و ساختار خاص خود در محیط‌های مختلفی استفاده می‌شود. کاربردهای اصلی جرثقیل تک پل عبارت‌اند از:
در کارگاه‌ها و کارخانه‌ها
جرثقیل‌های سقفی تک پل در کارگاه‌ها و کارخانه‌ها برای جابجایی بارها، انتقال مواد و کمک به فرآیند تولید استفاده می‌شوند. به دلیل قابلیت دسترسی به محل‌های محدود و ارتفاع کم، استفاده از این محصول در محیط‌های تولیدی با محدودیت‌های فضا، بسیار مفید هستند.
در انبارها و فرایند انبارداری
جرثقیل‌های سقفی تک پل معمولاً در انبارها برای جابجایی و حمل بارها به کار می‌روند. قابلیت جابجایی محصولات و تجهیزات به صورت عمودی و افقی دلیل استفاده از این جرثقیل در انبارها می‌باشد.
در سوله‌ها
در سوله‌ها، جرثقیل تک پل می‌تواند برای انتقال مواد و مصالح ساختمانی، جابجایی ماشین‌آلات و تجهیزات، حمل کالاها و محصولات و حتی در بخش‌های تعمیرات و نگهداری استفاده شود. با توجه به اینکه سوله‌ها معمولاً فضای بزرگی دارند و از نظر ارتفاع و فضای کاری متنوع هستند، استفاده از جرثقیل تک پل در این محیط‌ها می‌تواند به راحتی انجام شود و به نیازهای مختلف سازمان‌ها و کسب و کارها پاسخ دهد.
در پروژه‌های بزرگ ساختمان‌سازی
در بعضی پروژه‌های ساختمانی نیز از جرثقیل سقفی تک پل برای جابجایی مصالح و مواد ساختمانی استفاده می‌شود. از این جرثقیل در مراحل ساخت سوله و دیگر سازه‌های بزرگ استفاده می‌شود.
در بخش نگهداری و تعمیرات
در بخش‌های نگهداری و تعمیرات کارخانه و کارگاه‌ها، جرثقیل‌های سقفی تک پل برای جابجایی قطعات، تجهیزات کارایی دارد.
در صنایع کوچک و متوسط
در کارگاه‌ها و کسب و کارهای کوچک و متوسط نیز از جرثقیل سقفی تک پل برای جابجایی بارها و مواد استفاده می‌شود. این جرثقیل‌ها به دلیل قابلیت نصب در محیط‌های کوچک‌تر نسبت به دیگر انواع جرثقیل پرکاربردتر است.
مشخصات جرثقیل سقفی دو پل (Double Girder Crane)
برخلاف جرثقیل سقفی تک پل که برای استفاده در مکان‌های نسبتاً کوچک و متوسط طراحی شده است؛ جرثقیل دو پل سقفی در انواع مختلف و برای ظرفیت حمل و نقل بارهای متفاوت طراحی و ساخته می‌شود. این محصول توانایی حمل هر محصول یا تجهیزاتی با وزن بیش از ۵ تن را دارد. در ضمن برای نصب و استفاده از این محصول مکان مورد نظر باید دهانه‌ای بیش از ۱۵ متر داشته باشد. از دیگر مشخصات این محصول می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- جرثقیل‌های دو پل معمولاً برای حمل بارهای سنگین و بزرگ بیش از ۵ تن طراحی می‌شوند. ظرفیت حمل بار آن‌ها می‌تواند متفاوت باشد و بهتر است در زمان سفارش ساخت، با طراحان و سازندگان انبار پیشرو صنعت، در زمینه نیازهای خود صحبت کنید تا هم در هزینه‌های ساخت صرفه‌جویی شود و هم جرثقیل توانایی پاسخگویی به نیاز کسب و کار شما را داشته باشد.
- ارتفاعی که جرثقیل می‌تواند بارها را به آن ارتفاع برده و آویزان کند نیز بسته به نوع ساخت متفاوت است. اما به طور کلی این محصول در صنایع و انبارهایی که ارتفاع زیادی دارند قابل استفاده است.
- سرعت حرکت جرثقیل سقفی در حالت‌های مختلف از جمله حرکت به جلو، عقب، بالا و پایین، بالا است. البته این فاکتور بسته به وزن محصول جابجا شده ممکن است متفاوت باشد.
- جرثقیل‌های دو پل معمولاً دارای سیستم‌های کنترل پیشرفته‌ای هستند که می‌توانند با کنترل از راه دور یا از محل کابین راننده کار می‌کنند.
- قلاب و تجهیزاتی که به جرثقیل متصل می‌شوند بر اساس نوع بار و کاربردهای خاص مشخص می‌شود.
- جرثقیل‌های سنگین دو پل معمولاً امکانات ایمنی مثل سیستم‌های ایمنی در صورت برخورد با موانع یا سیستم‌های هشدار دهنده در مواقع اضطراری دارند.
- محدوده‌ای که جرثقیل دو پل می‌تواند در آن کار کند نسبتاً به مدل‌های تک پل کمتر است.
کاربرد جرثقیل دو پل
جرثقیل سقفی دو پل به دلیل قابلیت حمل بار سنگین، امکان استفاده در محیط‌های وسیع و امکانات ایمنی متنوع، در مواردی که نیاز به جابجایی بارها و تجهیزات با وزن بالا و ابعاد بزرگ وجود دارد، کاربردی است. اما اگر بخواهیم، کاربرد این محصول به صورت جزئی‌تر بررسی کنیم، باید از موارد زیر نام ببریم:
- جرثقیل‌های دو پل به علت ظرفیت بالا حمل بار، قابلیت حمل بارهای سنگین، در کارخانجات و کارگاه‌ها برای حمل و جابجایی مواد سنگین و ماشین‌آلات بزرگ به کار می‌روند.
- در بنادر برای بارگیری و تخلیه کانتینرها، حمل بارهای سنگین و محصولات در انبارها از جرثقیل دو پل استفاده می‌شود.
- در پروژه‌های ساختمانی بزرگ، جرثقیل‌های دو پل برای جابجایی مصالح ساختمانی، انتقال بلوک‌های بتنی، فلزات سنگین و مصالح ساختمانی دیگر کارایی دارد.
- در صنایعی که به حمل و جابجایی بارهای بزرگ و سنگین احتیاج دارند مانند صنعت فولاد، سیمان، معدن، نفت و گاز، جرثقیل‌های دو پل بهره‌برداری می‌شوند.
- در برخی پروژه‌های نظامی، نیروی هوایی، فضایی و همچنین پروژه‌های خاصی که به حمل بارها و ماشین‌آلات سنگین نیاز دارند، از جرثقیل دو پل استفاده می‌شود.
مشخصات جرثقیل آویز
جرثقیل سقفی آویز یک ابزار قدرتمند برای حمل و جابجایی بارهای سنگین و وسیع در محیط‌های صنعتی شناخته می‌شود. این نوع جرثقیل برای حمل بارهای سنگین تا وزن ۵ تن، طراح شده است و با سیستم‌های کنترل پیشرفته عمل می‌کنند که به اپراتور امکان کنترل دقیق حرکات جرثقیل و بار را می‌دهد، این امر می‌تواند در جابجایی دقیق بارها و جلوگیری از خطرات کمک کند.
جرثقیل‌های سقفی آویز با سرعت مناسبی حرکت کرده و بارها را به سرعت مورد نیاز انتقال می‌دهند. با نصب بر روی سقف، در استفاده از فضا در کارگاه‌ها و صنایع نیز صرفه‌جویی می‌شود که این امر می‌تواند به بهره‌وری بیشتر از فضای کارگاه کمک کند. این جرثقیل‌ها قابلیت حرکت در ابعاد مختلف را دارند و می‌توانند بارها را به راحتی از نقاط مختلف برداشته و جابجا کنند.
کاربرد جرثقیل آویز
جرثقیل آویز به عنوان یک ابزار قدرتمند برای جابجایی بارها و وسایل سنگین در محیط‌های صنعتی و کارگاهی به کار می‌رود. کاربردهای اصلی جرثقیل آویز عبارت‌اند از:
- در کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی
- در کارگاه‌ها و کارخانه‌های ساخت و تعمیرات قطعات سنگین
- در انبارها برای انتقال بار
- در خطوط تولید صنایع خودروسازی
- در پروژه‌های ساختمان‌سازی و نصب تجهیزات سنگین
- در صنایع نفت و گاز
- انتقال بار در ارتفاع
جرثقیل سقفی دروازه‌ای
جرثقیل سقفی دروازه‌ای (Gantry Crane) یک نوع جرثقیل است که به دلیل وجود دو ستون عمودی و افقی برای حمل و جابجایی بارها و وسایل سنگین به کار می‌رود. از ویژگی‌های کاربردی جرثقیل سقفی دروازه‌ای به موارد زیر باید اشاره داشت:
- جرثقیل‌های سقفی دروازه‌ای به دلیل ساختار قوی خود، قادر به جابجایی و حمل بارها و وسایل سنگین هستند.
- جرثقیل دروازه‌ای به علت ساختار دروازه‌ای خود، می‌تواند در محیط‌های آزاد مورد استفاده قرار گیرد و در دو حالت تک پل و دوپل طراحی شده است.
- با وجود ستون‌های عمودی و افقی، به راحتی به بخش‌های مختلف محیط دسترسی خواهید داشت و می‌توانید بارها را از موقعیت‌های مختلف برداشته و جابجا کنید.
جرثقیل بازویی یا ستونی
جرثقیل بازویی یا ستونی (Jib Crane) نوعی جرثقیل سقفی شناخته می‌شود که حرکت عمودی یا مایل داشته و در مکان‌های محدود کارایی دارد. اصطلاح “جرثقیل بازویی” به جرثقیلی اشاره دارد که دارای ستونی به عنوان بازوی گیرنده بار است. این بازو از یک سمت به سمت دیگر حرکت کرده و بارها را جابجا می‌کند. از ویژگی‌های مهم جرثقیل بازویی می‌توان به قدرت حمل بار کمتر نسبت به جرثقیل‌های سقفی، مناسب برای فضاهای محدود و تنظیمات دقیق‌تر حرکت جرثقیل اشاره کرد. این نوع جرثقیل معمولاً در صنایعی که نیاز به دسترسی دقیق به نقاط مختلف یا جابجایی بارهای کمتر دارند، کاربرد دارد.
از جمله کاربردهای این محصول به موارد زیر می‌توان اشاره داشت:
- در مکان‌هایی که فضای محدودی برای جابجایی بارها و مواد وجود دارد، جرثقیل بازویی استفاده می‌شود. به عنوان مثال، برای جابجایی مواد بین ماشین‌آلات یا انجام کارهای دقیق در فضای محدود.
- در انبارها، جرثقیل بازویی برای جابجایی و ترتیب‌بندی مواد به کار می‌رود.
- در مواردی که به دسترسی دقیق به محل یا جابجایی بارهای کوچک‌تر با دقت بالا نیاز داریم.
- در پروژه‌های ساختمانی که به جابجایی و نصب مواد در فضای محدود نیاز داریم.
کلام آخر
در این مقاله به بررسی انواع جرثقیل سقفی و کاربرد و مشخصات آن‌ها پرداختیم. بدیهی است که همگی انواع جرثقیل برای حمل و نقل و جابجایی تجهیزات و بارهای سنگین کارایی دارند؛ اما هر کدام از این انواع با داشتن ویژگی‌های خاص، برای مکان و زمان مشخصی طراحی شده‌اند. بد نیست بدانید که مجموعه پیشرو صنعت که در شورآباد تهران واقع شده است؛ این آمادگی را دارد که هر کدام از این انواع را طراحی و تولید کرده و در محل مورد نظر شما نصب نماید. اما قبل از طراحی و ساخت این محصول، می‌توانید نیازهای خود را با طراحان این مجموعه در میان بگذارید تا در انتخاب بهترین نوع جرثقیل به شما کمک کنند. لازم به ذکر است که این مجموعه علاوه بر ساخت جرثقیل در زمینه فروش پالت فلزی، برش انواع مقاطع فولادی، انبار مقاطع و … نیز فعالیت دارد.
سوالات متداول
جرثقیل سقفی، دستگاهی است با دو ریل موازی که بار را در شش جهت مختلف و به صورت افقی جابجا می‌کند.
از جرثقیل سقفی در جا به چایی مواد و بار در محیط‌های صنعتی، سالن‌های تولین، انبارها، تعمیرگاه‌ها و سوله‌ها استفاده می‌شود.
جرثقیل‌های تک پل، دو پل، بازویی، آویز و دروازه‌ای از انواع جرثقیل سقفی به شمار می‌روند.
