حتی اگر مدت زمان کمی است که در زمینه مقاطع فولادی فعالیت داشته‌اید حتماً نام ورق گالوانیزه به گوشتان خورده است. اما ورق گالوانیزه چیست؟ چرا این مقطع تا این حد در صنایع مختلف کاربرد دارد؟ اهمیت استفاده از این ورق چیست؟ ما تلاش داریم که شما را بیشتر با این ورق پرکاربرد در صنایع آشنا نماییم.
ورق گالوانیزه، یک نوع ورق فولادی است که با یک لایه نازک از روی به وسیله فرآیند گالوانیزه کردن پوشانده شده است. فرآیند گالوانیزه کردن به معنای پوشش دادن ورق فولادی با یک لایه نازک از روی است. این فرآیند به عنوان یک روش حفاظتی در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی ورق‌های فولادی استفاده می‌شود و مقاطعی که دارای این چنین پوششی دارند بیشترین استفاده را در صنایع مختلف خواهند داشت.
استفاده از ورق گالوانیزه در محیط‌هایی که رطوبت هوا بیش از حد نرمال است، یا سازه در معرض رطوبت قرار دارد، کاربرد دارد. اما با تمامی مزایایی که این ورق دارد، اگر بسته بندی ورق گالوانیزه مطابق با استانداردهای روز دنیا انجام نگیرید و خط و خشی روی ورق گالوانیزه ایجاد شود، ویژگی ضدزنگ و ضد خوردگی آن‌ها کیفیت لازم را نخواهد داشت.
بد نیست بدانید که مجموعه انبار پیشرو صنعت با سال‌ها تجربه در زمینه نحوه نگهداری از انواع مقاطع فولادی از جمله ورق گالوانیزه، این آمادگی را دارد که برش ورق‌ها، حمل و جابجایی و دیگر خدمات مربوط به این حوزه را به شما ارائه دهد.
نحوه ساخت و تولید ورق گالوانیزه
شاید بهترین روش تفهیم ورق گالوانیزه چیست؟ بررسی فرایند ساخت آن است. فرآیند ساخت ورق گالوانیزه یک فرآیند صنعتی پیچیده است که به تولید ورق‌های فولادی با یک لایه نازک از روی بر روی آن‌ها ختم می‌شود. این فرآیند عمدتاً شامل مراحل زیر می‌شود:
ابتدا ورق‌های فولادی که به عنوان ماده اولیه استفاده می‌شوند، تمیز می‌شوند تا از هرگونه آلودگی، چربی و ذرات ناخواسته پاک شوند. این ورق‌ها خود به روش گرم یا سرد تولید شده‌اند و در سطح آن ممکن است آلودگی‌هایی وجود داشته باشد.
ورق‌ها به پیش ساخت می‌روند تا آماده گالوانیزه کردن شوند. این مرحله شامل شستشوی ورق‌ها با محلول‌های شوینده و اسیدهای خورنده است تا از هرگونه رسوب و آلودگی پاک شوند.
در این مرحله، ورق‌ها به یک واحد گالوانیزه کننده منتقل می‌شوند. گالوانیزه کردن به این معناست که ورق‌ها در معرض روی مایع (معمولاً روی مذاب) قرار می‌گیرند و بر ورق یک لایه نازک از روی تشکیل نمی‌شود. این لایه روی به عنوان محافظ در برابر زنگ‌زدگی عمل می‌کند و نقش فدا شونده را دارد. پس از پوشش‌دهی، ورق گالوانیزه به دقت خشک می‌شود تا پوشش روی یا آلیاژ روی به ورق بچسبد.
در برخی موارد، ورق‌های گالوانیزه پس از گالوانیزه کردن به منظور جلوگیری از اکسیداسیون (خوردگی) لایه گالوانیزه، به مرحله دیگری انتقال می‌یابند. این مرحله شامل پوشش‌دهی با روغن، پوشش‌دهی با رنگ، یا سایر پوشش‌های حفاظتی خواهد بود. هدف از این پوشش‌ها ایجاد یک لایه محافظتی بر روی لایه گالوانیزه و جلوگیری از تماس مستقیم آب و هوا با آن است.
در انتها ورق‌های گالوانیزه و ورق گالوانیزه رنگی که اغلب به صورت شیت تولید می‌شوند، به صورت استاندارد برش داده شده و بسته بندی می‌شوند.
نحوه گالوانیزه کردن ورق فولادی
گفتیم که گالوانیزه کردن ورق به اعمال پوشش یک لایه از روی یا آلیاژ روی بر روی سطح ورق فولادی گفته می‌شود؛ اما نحوه گالوانیزه کردن ورق گالوانیزه چیست؟ دو روش اصلی برای گالوانیزه کردن ورق وجود دارد:
گالوانیزه کردن گرم (Hot-Dip Galvanizing):
در این روش، ورق فولادی به عنوان ماده اولیه در ورودی فرآیند قرار می‌گیرد که در آن روی به حالت مذاب وجود دارد. مراحل گالوانیزه کردن گرم به شرح زیر است:
- ورق فولادی ابتدا به دقت تمیز می‌شود تا از ذرات و آلاینده‌ها پاک شود.
- ماده پوششی که معمولاً شامل روی خالص یا آلیاژ روی است، در یک حوضچه ذوب می‌شود تا به دمای مورد نیاز که معمولا تا ۴۴۵-۴۶۵ درجه سانتی‌گراد بالا می‌رود، برسد.
- ورق فولادی به دقت به حوضچه حاوی ماده پوششی وارد می‌شود. ماده پوششی به سرعت به سطح ورق می‌چسبد.
- ورق پوشش‌دار به دقت خشک می‌شود تا پوشش به صورت محکمی به ورق چسبیده و بی‌خطر باشد.
- ورق‌های گالوانیزه به ابعاد و شکل‌های مورد نیاز برش داده می‌شوند.
الکتروگالوانیزه (Electrolytic Galvanizing):
در این روش، پوشش روی به سطح ورق فولادی با استفاده از جریان الکتریکی و فرآیند الکترولیتی ایجاد می‌شود. مراحل گالوانیزه کردن الکتریکی یا الکتروگالوانیزه به شرح زیر است:
- ورق فولادی تمیز می‌شود تا از ذرات و آلاینده‌ها پاک شود.
- ورق به عنوان کاتد به یک محلول الکترولیتی وارد می‌شود و با اتصال یک آند روی خالص به محلول، روی به عنوان یک لایه نازک به سطح ورق الکترولیتی می‌چسبد.
- ورق‌های گالوانیزه به دقت خشک می‌شوند و برای استفاده آماده می‌شوند.
الکتروگالوانیزه معمولاً برای مصارفی که نیاز به پوشش نازک‌تر و دقیق‌تری دارند، مناسب است. به عنوان مثال، در صنایع الکترونیکی و محصولات لوازم‌خانگی از این روش استفاده می‌شود. در مقابل، گالوانیزه کردن گرم عمدتاً برای تولید قطعات ساختمانی، قطعات خودروسازی و سازه‌های بزرگ‌تر به کار می‌رود.
ویژگی ورق گالوانیزه
قبلاً گفته شد که ورق گالوانیزه ورق فولادی با پوششی از روی است. این نوع ورق اغلب صنایعی به کار گرفته می‌شوند که محصولاتشان باید در برابر عوامل محیطی به خصوص رطوبت مقاومت داشته باشند. بد نیست ببینیم که ویژگی‌های بارز ورق گالوانیزه چیست؟ که استفاده از آن در صنایع را افزایش داده است.
مقاومت در برابر زنگ‌زدگی
پوشش روی به ورق فولادی اجازه نمی‌دهد تا با آب و هوا و مواد خورنده در تعامل باشد و زنگ زده شود. این ویژگی بسیار مهم ورق‌های گالوانیزه است و همه ما ورق گالوانیزه را با این ویژگی می‌شناسیم. محصولات ساخته شده با این ورق گالوانیزه برای استفاده در محیط‌های مرطوب و یا در تماس با مواد خورنده مناسب هستند.
استحکام مکانیکی
ورق گالوانیزه با ورق فولادی گرم یا سرد استحکام مکانیکی یکسان دارد. ورق گالوانیزه مقاومت خوبی در برابر فشار، تنش و خمش دارد و هیچ تفاوتی با دیگر ورق‌های موجود در بازار ندارد تنها تفاوت آن، روکش مقاوم در برابر رطوبت و عوامل خورنده است که یک مزیت اضافه به شمار می‌آید.
زیبایی
ورق گالوانیزه به دلیل پوشش روی، براقیت و زیبایی طبیعی دارد که ظاهر زیبایی به محصولات ساخته شده با آن می‌دهد. قبلاً در مراحل ساخت ذکر شد که در یک مرحله ورق گالوانیزه جهت زیبایی رنگ شده، روغن‌کاری می‌شود یا با عوامل محافظتی پوشانده می‌شود. این فرایند زیبایی ورق گالوانیزه را افزایش خواهد داد.
آسانی در پردازش
ورق گالوانیزه به راحتی قابل برش، خم و شکل‌دهی است، که این امکان را فراهم می‌کند که به راحتی به اشکال مورد نظر برای پروژه‌های مختلف تبدیل شود. نازک بودن ورق گالوانیزه از قابلیت چکش خوری آن نمی‌کاهد و این ورق در دستگاه‌های پرس و یا با دستگاه‌های برش به هر شکل و فرمی تبدیل می‌شوند.
قیمت مقرون به صرفه
با اینکه ورق گالوانیزه طول عمر بسیار بالایی دارد اما می‌توان بعد از استفاده آن را مجدداً بازیافت کرد. این کار برای تولیدکنندگان مزیت بزرگی است؛ چرا که می‌توانند ضایعات خود را با قیمت مناسبی به فروش برسانند. در ضمن این مزیت به حفظ محیط زیست نیز کمک می‌کند. در مورد قیمت این محصول باید گفت که قیمت آن وابسته به ورق اولیه مورد استفاده آن است. از ورق سرد که خود حاصل ورق نورد گرم است، برای ساخت ورق گالوانیزه استفاده می‌شود. چون از قیمت ورق سیاه امروز تأثیر می‌گیرد اما با توجه به طول عمر بالا، خرید آن مقرون به صرفه است.
کاربرد ورق گالوانیزه در صنایع
ورق گالوانیزه به دلیل ویژگی‌های مثبتی که در قسمت قبل گفته شد، در صنایع مختلف به عنوان یک متریال اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه با بررسی کاربرد ورق گالوانیزه چیست؟ به اهمیت آن در صنایع بیشتر پی می‌بریم.
- ورق‌های گالوانیزه برای ساخت کابین‌ها، سیستم‌های لوله‌کشی، کانال‌های هوا و اجزای دیگری از ساختمان‌ها استفاده می‌شوند.
- استفاده از ورق گالوانیزه به عنوان نمای خارجی ساختمان‌ها به دلیل ظاهر زیبا و مقاومت در برابر زنگ‌زدگی بسیار معمول است.
- در صنعت خودروسازی، ورق‌های گالوانیزه برای تولید قطعات بدنه خودروها استفاده می‌شوند. این ورق‌ها به عنوان پوشش خارجی خودروها کارایی دارند و مقاومت خوبی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی ارائه می‌دهند.
- ورق‌های گالوانیزه در تولید تجهیزات آب و برق مانند صندوق‌های برق، لوسترهای خارجی، ترانسفورماتورها و ستون‌های برق استفاده می‌شوند.
- ورق گالوانیزه برای ساخت بسته‌بندی‌های مقاوم در برابر آب و زنگ‌زدگی استفاده می‌شود.
- ورق‌های گالوانیزه در تولید تجهیزات صنعتی مانند مخازن، تجهیزات پردازش غذا، تجهیزات کشاورزی و دیگر ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- ورق گالوانیزه در تولید لوله‌ها، تجهیزات آب و فاضلاب و تجهیزات سیستم‌های آب و فاضلاب مورد کارایی دارد.
- ورق گالوانیزه برای تولید محصولات لوازم‌خانگی مانند یخچال، سینک‌ها، تاوان‌ها و فرآورده‌های دیگر استفاده می‌شود.
- در کشاورزی، ورق گالوانیزه برای ساخت سازه‌های کشاورزی مانند قفس‌ها و سیستم‌های آبیاری استفاده می‌شود.
- برای ساخت لوله‌های گلخانه، از وق گالوانیزه استفاده می‌شود.
- ورق گالوانیزه به عنوان مواد اولیه در تولید محصولات تزیینی و هنری کارایی دارد.
عمر مفید ورق گالوانیزه چیست؟
عمر مفید ورق گالوانیزه به عوامل متعددی بستگی دارد و ممکن است متغیر باشد. این عوامل عبارت‌اند از:
- محیط‌های با رطوبت بالا، آب شور، ترکیبات شیمیایی خاص و تغییرات دما می‌توانند تأثیر مهمی بر عمر مفید ورق گالوانیزه داشته باشند.
- ضخامت پوشش روی یا آلیاژ روی که بر روی ورق اعمال می‌شود می‌تواند تأثیر بگذارد. پوشش با ضخامت بیشتر، عمر مفید بیشتری دارد.
- کیفیت پوشش روی نیز بسیار مهم است. پوششی که به صورت یکنواخت و بدون خلل اعمال شود، معمولاً به عمر مفید بیشتری منجر می‌شود.
- نحوه استفاده و نگهداری ورق گالوانیزه نیز تأثیر دارد. محافظت از ورق در برابر خط و خش، ضربه و آسیب‌های مکانیکی، می‌تواند به عمر مفید آن کمک کند.
- ترکیبات شیمیایی موجود در محیط ممکن است با ورق گالوانیزه واکنش دهند و زنگ‌زدگی را تسریع کنند. در محیط‌های خاصی مانند صنایع شیمیایی یا معدنی، ورق‌های گالوانیزه ممکن است عمر مفید کوتاه‌تری داشته باشند.
اما عمر ورق گالوانیزه چند سال است؟
در شرایط ایده‌آل، ورق گالوانیزه تا ۵۰ سال می‌تواند عمر کند اما به طور معمول، عمر ۲۰ تا ۳۰ سال را برای آن تخمین می‌زنند.
عوامل مؤثر در قیمت ورق گالوانیزه
قیمت ورق گالوانیزه تحت تأثیر عوامل متعددی قرار می‌گیرد. اگر بخواهیم با توجه به شرایط کشورمان بگوییم که مهم‌ترین عامل در قیمت ورق گالوانیزه چیست؟ باید گفت که در ایران مهم‌ترین عامل تأثیرگذار، نوسانات قیمت ارز است به عبارتی در روزهایی که نوسانات قیمت ارز وجود دارد قیمت روز ورق گالوانیزه متفاوت است. از دیگر عوامل مؤثر به موارد زیر باید اشاره داشت
- قیمت مواد اولیه مانند ورق فولادی و ماده پوششی (روی یا آلیاژ روی) به شدت تأثیرگذار است.
- ورق‌های گالوانیزه با پوشش روی با ضخامت بیشتر، قیمت بالاتری دارند.
- عرضه و تقاضا برای ورق‌های گالوانیزه نیز تأثیر مهمی بر قیمت دارد.
- ورق‌های گالوانیزه با کیفیت بالا و پوشش یکنواخت معمولاً قیمت بالاتری دارند.
- وزن و ضخامت نیز از عوامل موثر بر قیمت ورق گالوانیزه است.
- فاصله بین محل تولید و مقصد تحویل، هزینه حمل و نقل و میزان تأثیر قیمت دارد.
- کارخانه تولیدکننده با توجه به ویژگی‌های مثبتی که ارائه می‌دهند، تعیین‌کننده قیمت است.
کلام آخر
ما در این مطلب به بررسی تمام نکات مهم در شناخت ورق گالوانیزه چیست؟ پرداختیم. ورق گالوانیزه محصول بسیار مهمی در صنایع است و مهم‌ترین ویژگی آن مقاومت بالا در برابر عوامل محیطی و فیزیکی است. اما اگر در نگهداری آن سهل‌انگاری شود، طول عمر مفید آن کاهش خواهد یافت. از این رو مجموعه انبار پیشرو صنعت تمام تلاش خود را کرد تا محیطی ایمن، تجهیزات فوق حرفه‌ای و دانش روز دنیا را برای نگهداری از محصولات شما فراهم کند. در صورت تمایل به دانستن دیگر خدمات این مجموعه پیشنهاد می‌کنم به صفحه اینترنتی این مجموعه مراجعه نمایید.
سوالات متداول
ورق گالوانیزه، نوعی ورق فولادی دارای پوشش روی است که مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگ زدگی در محیط‌های مختلف چون محیط‌های مرطوب دارد.
به دلیل مقاومت به خوردگی بالای ورق گالوانیزه، از این ورق در صنایع مختلفی چون صنعت خودروسازی، کشاورزی، ساخت لوازم خانگی، ساخت کانال‌های تهویه و لوله‌های گلخانه استفاده می‌شود.
به صورت کلی و در شرایط ایده‌آل، ورق گالوانیزه می‌تواند تا ۵۰ سال عمر کند. با این حال وابسته به شرایط مورد استفاده، این ورق حدودا ۲۰ تا ۳۰ سال قابل استفاده است.
